Nieuwe partner Nationale Bijenstrategie: in gesprek met de provincie Zeeland

Graag stellen we de provincie Zeeland voor, onze nieuwste bij-vriendelijke partner. Anita Pijpelink, gedeputeerde natuur van de provincie Zeeland, vertelt waarom de provincie aansluit. En wat ze doen voor de wilde bij. Ecologisch bermbeheer is voor de provincie belangrijk. Dit zorgt namelijk voor meer verschillende soorten planten en bloemrijke bermen. Dat betekent dus voedsel voor wilde bijen. Daarnaast stimuleert de provincie projecten die het leefgebied van de wilde bij verbeteren. Maar helpt ze ook andere organisaties bij hun projecten voor meer biodiversiteit.

Bijen onmisbaar voor bestuiving
Pijpelink: ‘Ook bij ons staat de biodiversiteit van de natuur onder druk. Bekende dijkplanten en boerenlandvogels in onze provincie hebben het zwaar. Daarnaast moeten we ook de leefomgeving van insecten verbeteren.’ Dit laatste is ook belangrijk voor de economie, vertelt de gedeputeerde. ‘Zeeland is de grootste akkerbouwprovincie van Nederland. En fruitteelt speelt hierin een belangrijke rol. Bijen zijn dan ook onmisbaar voor de bestuiving.’

Provincie Zeeland sluit graag aan bij de Nationale Bijenstrategie. De gedeputeerde: ‘De afgelopen jaren hebben we verschillende dingen gedaan voor meer biodiversiteit. We willen dit graag laten zien en hopen hiermee anderen ook enthousiast te maken. Ook willen we leren van andere partners.’

Ecologisch bermbeheer
De provincie vindt ecologisch bermbeheer langs provinciale wegen belangrijk. Hierbij laat ze een klein deel van het gras staan en voert het maaisel af. Zo komen er meer verschillende soorten planten en meer bloemrijke bermen. Pijpelink: ‘We maaien in fasen zodat wilde bijen kunnen overwinteren in het overgebleven gras. Zo hebben ze ook voldoende voedsel. Ook bekijken we welke planten en insecten er nu zijn in de bermen.’

Anita Pijpelink: ‘Bijen hebben extra en speciale beschermingsmaatregelen nodig.’

Verbeteren leefgebied van de wilde bij
Pijpelink: ‘We vinden bijen een diersoort die extra en specifieke beschermingsmaatregelen nodig heeft. Daarom stimuleren we projecten die het leefgebied van de bij verbeteren. Ook doen we onderzoek naar de verspreiding van wilde bijen.’

Aantrekkelijke erven
De provincie werkt samen met haar partners aan verschillende projecten voor de wilde bijen. De partners voeren deze vaak uit. Partners zijn vooral terreinbeherende organisaties en Stichting Landschapsbeheer Zeeland (SLZ). De gedeputeerde geeft een aantal voorbeelden van samenwerking.

‘De afgelopen jaren hebben we erven in het buitengebied aantrekkelijk gemaakt voor de steenuil en kamsalamander. Maar deze aanpassing was ook goed voor vlinders en bestuivende insecten.’ Stichting Landschapsbeheer vroeg particuliere eigenaren om mee te werken met hun erf. Dit zijn vooral inwoners in het buitengebied. De provincie gaf hen daarvoor subsidie.

Bedreigde bijensoorten in kaart
Pijpelink: ‘Stichting Landschapsbeheer heeft ook de kwetsbare en bedreigde bijensoorten in Zeeland in kaart gebracht.’ Dit helpt om mogelijke negatieve ontwikkelingen en problemen te zien. En om na te gaan welke beheermaatregelen dan nodig zijn. Het rapport download je op de website van Stichting Landschapsbeheer Zeeland.

Anita Pijpelink: ‘Ecologisch gazonbeheer is een prachtig voorbeeld van samenwerking met grote kansen voor meer biodiversiteit!’

Ecologisch gazonbeheer
Een bijzonder project is het project rond ecologisch gazonbeheer. Pijpelink: ‘Stichting Landschapsbeheer Zeeland voert dit uit samen met 6 Zeeuwse gemeenten en het Instituut voor natuureducatie (IVN). Samen onderzoeken ze de mogelijkheden voor natuurvriendelijk beheer van gazons.’

De gezamenlijke gemeenten in Zeeland beheren een grote oppervlakte aan gazon. Nu worden deze vaak gemaaid. Soms zelfs meer dan 30 keer per jaar. Dit kost veel tijd en mankracht, wat het duur maakt. Daarnaast kost het veel brandstof en zorgt het voor veel CO2 en fijnstof. Dit is niet milieu- en klimaatvriendelijk. In het project vergelijkt elke partner verschillende vormen van beheer.

Vragen hierbij zijn:

• Levert minder maaien ook een hogere biodiversiteit op met meer soorten?
• Wat vinden bewoners hiervan?
• Halen we milieuwinst?
• Besparen we kosten?

De gedeputeerde: ‘Samen beheren gemeenten een grote oppervlakte aan gazon, dus daar is veel winst te halen. Ik ben dan ook heel benieuwd naar het eindresultaat. Ze is enthousiast over dit project. ‘Dit is een prachtig voorbeeld van samenwerking. En het biedt grote kansen voor meer biodiversiteit!’

Meer natuur voor pittig fruit
Pijpelink is ook trots op het project “Meer natuur voor pittig fruit”. ‘Bij dit project werkt Stichting Landschapsbeheer Zeeland samen met fruittelers en particulieren. Het doel is te zorgen voor meer inheemse insecten in commerciële boomgaarden. Dat is goed voor de bestuiving.’

25 fruittelers en 5 particulieren werken mee om de bijenstand te verbeteren. Fruittelers hangen bijvoorbeeld nestblokken op of zaaien kruidenranden in. Bij particulieren gaat het om maatregelen zoals bomen en struiken planten. Deze moeten het landschap versterken en ook nuttig zijn voor wilde bijen.

Andere organisaties helpen voor meer biodiversiteit
Zeeland stimuleert niet alleen projecten, maar helpt ook andere organisaties bij hun projecten. De gedeputeerde vertelt: ‘We helpen organisaties met projecten die positief bijdragen aan biodiversiteit.’ De groene schoolpleinen zijn hiervan een mooi voorbeeld.

Pijpelink: ‘De afgelopen 2 jaar heeft Zeeland meer dan 25 groene schoolpleinen gekregen. Deze verandering van grijs naar groen zorgde voor veel minder tegels, maar liefst 7.000 vierkante meter! De pleinen dragen bij aan de biodiversiteit en aan een klimaatbestendige leefomgeving. Daarnaast stimuleren we ook de aanleg van groene daken.’

Anita Pijpelink: ‘Investeren in biodiversiteit vraagt vooral een aanpassing in eigen denken en doen. En niet zozeer een dikke portemonnee.’

Zeeuwse Bijenstrategie
De provincie werkt ook nauw samen met andere partners in Zeeland. Deze partners maken deel uit van het platform Bijvriendelijk Zeeland. Zeeland is sinds 2018 partner. Andere partners van het platform zijn bijvoorbeeld:

• overheden
• natuurorganisaties
• agrariërs
• woningcorporaties

Op 4 juli 2018 presenteerde Bijvriendelijk Zeeland de Zeeuwse Bijenstrategie. In dit document staat een stevige ambitie: maak van Zeeland de meest bij-vriendelijke provincie. Zet je je handtekening onder deze strategie? Dan moet je ook aan de slag voor bijen of andere bestuivers. Pijpelink: ‘Centraal bij het platform staat elkaar inspireren en kennis delen.’

De gedeputeerde geeft nog een mooi motto mee: ‘Investeren in biodiversiteit vraagt vooral een aanpassing in eigen denken en doen. En niet zozeer een dikke portemonnee. Echt iedereen kan een bijdrage leveren aan het verbeteren van de biodiversiteit. Overheden, agrariërs, fruitkwekers, woningcorporaties, Zeeuwen… er zijn zoveel mogelijkheden!’

Wensen voor de toekomst
De provincie heeft nog wel wat op haar verlanglijstje staan voor de bijen. Pijpelink noemt het buitengebied als voorbeeld. ‘Met kleine acties kun je daar al veel bereiken. Bijvoorbeeld hagen planten of riet in sloten laten staan. Met meer groen in stad, dorp en buitengebied leggen we een snelweg aan voor bijen en insecten! Dat is niet alleen fijn voor de bij. Het is ook aantrekkelijk voor toeristen en voor alle Zeeuwen die regelmatig een ommetje maken.'