Ambassadeur in the spotlight: Brenda Horstra

9 ambassadeurs werken met de Nationale Bijenstrategie (NBS) aan verschillende thema’s uit de Theory of Change (ToC). Zo helpen ze om van de acties in de ToC een succes te maken. In deze nieuwsbrief stellen we zelfs 2 van onze ambassadeurs voor. Als eerste Brenda Horstra van Tuinbranche Nederland. Waarom werd zij ambassadeur? Wat doet ze al en wat wil ze bereiken voor het thema 'groene maatregelen'?

Brenda is adjunct-directeur bij Tuinbranche Nederland. Dit is de brancheorganisatie voor de hele tuinketen. Leden van Tuinbranche zijn leveranciers van tuinartikelen:

• fabrikanten
• importeurs
• groothandelaren

Maar ook retailers die tuinartikelen verkopen: de groen- en tuincentra.

Tuinbranche richt zich op 3 hoofdonderwerpen:

1. Groen en Duurzaamheid
2. Mens en Organisatie
3. Toekomst en Retail

In dit interview staat het onderwerp Groen en Duurzaamheid centraal. Binnen dit onderwerp houdt Tuinbranche zich bezig met alles rondom verduurzamen van de branche.

Van tuincentra naar kennis- en belevingscentra van groen en duurzaamheid
Tuinbranche doet al ruim 20 jaar onderzoek naar tuinbeleving onder eigenaren van tuinen. Zo wil ze ontdekken:

• van wie de tuin is;
• hoe hun tuin eruit ziet;
• wat hun ideale tuin is.

In 2011 besloot Horstra om in dit onderzoek ook vragen te stellen over duurzaamheid in de tuin. Zo vroeg Tuinbranche de tuinbezitters of ze hun tuin zouden beschrijven als duurzaam. En om daarvan voorbeelden te geven. En wat bleek? Mensen die houden van tuinieren, hebben ook meer oog voor de natuur. Horstra: 'En dus wist ik wat mij te doen stond. Tuincentra moesten kennis- en belevingscentra van groen en duurzaamheid worden. Om zo zowel de donkergroene als de lichtgroene tuinier te verleiden om van zijn of haar tuin te gaan houden.'

Brenda Horstra: 'Samenwerken is als een hefboom, je bereikt echt meer. Daarom werd ik ambassadeur van de Nationale Bijenstrategie.'

Succesvolle samenwerkingen
Uit dit nieuwe besef ontstonden succesvolle acties in samenwerking met verschillende organisaties. Het begon met de maand van de vlinders, die Tuinbranche organiseerde met de Vlinderstichting. Dit werd zo'n succes dat ze ook de maand van de vogels organiseerde, met Vogelbescherming Nederland. Maar ook de maand van de bij, samen met NBS partner de Nederlandse Bijenhoudersvereniging. Ook de Nationale Bijenstrategie werkte hier aan mee. De maand van de bij is elk jaar in mei.

Niet alleen besteedt Tuinbranche aandacht aan dieren in de tuin. Ook de maand van de watervriendelijke tuin zag het daglicht, in samenwerking met Amsterdam Rainproof.

De adjunct-directeur ziet de grote waarde van samenwerken. 'Het is mijn overtuiging dat samenwerken als een hefboom werkt, je bereikt echt meer. Verbinding, enthousiasme, verleiding en resultaat. Daarom werd ik ambassadeur van de Nationale Bijenstrategie.'

Brenda Horstra: 'Met 60 miljoen bezoeken per jaar voor tuincentra kunnen we het verschil maken voor de bij.'

Meer aandacht voor bijen in tuincentra
Horstra vertelt dat Tuinbranche zich al langer inzet voor bijen. Een paar jaar geleden wilde ze bijen in the spotlight zetten. Daarom vroeg ze Koos Biesmeijer, wetenschappelijk directeur bij Naturalis, voor een brainstormsessie met haar en een aantal medewerkers. Zijn verhaal maakte een blijvende indruk op iedereen.

Horstra: 'Koos gaf aan dat je zelfs met één plant al een stap zet. Tuincentrummedewerkers gebruiken dit ook in hun advies aan klanten en dat werkt.' Maar er is volgens Horstra nog wel winst te halen. 'Ik zie dat mensen enthousiast zijn over bijenlinten en bijencirkels. Toch nemen ze in het tuincentrum niet de bij-vriendelijke plant mee, wanneer er bijen omheen zoemen. Tuincentra kunnen hierover meer voorlichting geven. Ook kan ik zelf een rol spelen door de bij meer onder de aandacht te brengen bij de tuincentra. Met 60 miljoen bezoeken per jaar voor tuincentra kunnen we het verschil maken.'

Een van de plannen met aandacht voor de bij is de maand van de bij, in mei. Horstra vertelt hierover verderop meer.

Groene Klimaatpleinen: tuin als gezonde, groene leefomgeving voor mens en dier
Groene Klimaatpleinen zijn nog vrij nieuw in de tuincentra. Bezoekers van een tuincentrum krijgen bij deze pleinen informatie en inspiratie voor hun tuin. Hoe kunnen zij van hun tuin een gezonde, groene leefomgeving maken voor mens en dier? Deze gezonde, groene leefomgeving voor mens en dier is ook de missie van Tuinbranche. Onder andere het Groene Klimaatplein moet hierbij helpen.

Onderwerpen Groene Klimaatpleinen
Bezoekers van tuincentra krijgen bij de Groene Klimaatpleinen informatie en advies over 4 onderwerpen:

1. een groen dak.
2. water in je tuin. Laat je hier eens adviseren over een regenton, vijver of wadi.
3. tegel eruit! Wat erin? Hier krijg je bijvoorbeeld advies over goede plantcombinaties.
4. een levende tuin met meer bijen, vogels en vlinders. Laat je hier informeren over wat zij nodig hebben aan voedsel en planten.

3 nieuwe onderwerpen
Tuinbranche voegt dit jaar nog 3 nieuwe onderwerpen toe aan de Groene Klimaatpleinen:

1. goede bodem
2. inheemse planten
3. vrolijke tuinhulpjes

Tuinbranche werkt voor de onderwerpen inheemse planten en een goede bodem samen met het Instituut voor Natuureducatie (IVN). IVN is ook partner van de Nationale Bijenstrategie.

Horstra: 'Samen met IVN gaan we de campagne ‘Onder het maaiveld’ voeren om tuinbezitters het belang van een goede bodem te laten zien. Goed voor diertjes, maar ook goed om het water goed weg te laten lopen.'

De adjunct-directeur vertelt dat tuincentra steeds meer kiezen voor inheemse én ook voor biologische planten. Inheemse planten zijn een goede voedselbron voor bijvoorbeeld wilde bijen. Ze bloeien namelijk op het juiste moment.

'Inheemse planten zijn alleen nog niet altijd makkelijk te krijgen', zegt Horstra. 'Daarnaast moeten we mensen ook leren dat ze op deze planten beestjes kunnen vinden. Dit zijn juist de vijanden van de schadelijke beestjes. Daarom starten we de campagne 'Vrolijke Tuinhulpjes' met de Vereniging voor ecologisch leven en tuinieren (Velt).' Velt is ook partner van de Nationale Bijenstrategie.

Brenda Horstra: 'Het leuke van deze klimaatpleinen is dat waterschap, gemeente én tuincentrum hierin samenwerken.'

Samenwerking op de pleinen
Door de Groene Klimaatpleinen maakt Tuinbranche het leuk en makkelijk om bij te dragen aan een betere leefomgeving. Ze doet dit niet alleen. Horstra: 'Het leuke van deze pleinen is dat waterschap, gemeente én tuincentrum hierin samenwerken.' Op de website Groen Klimaatplein vind je een overzicht van alle partners en klimaatpleinen.

Een Veluwe erbij
Tuinbranche wil met de Klimaatpleinen zorgen voor een Veluwe aan natuur erbij. De adjunct-directeur legt uit hoe ze op dit idee kwamen: 'We weten dat er in Nederland 5,5 miljoen tuinen zijn. Deze tuinen beslaan een oppervlakte van 10 keer Nationale Park de Hoge Veluwe. Als we elke tuin de komende 5 jaar 10 m² groener kunnen maken, betekent dat een Veluwe aan natuur erbij!'

Om dit doel te halen wil Tuinbranche elke tuinbezitter inspireren en aansporen tot actie in zijn tuin. De Groene Klimaatpleinen zijn hét middel om dit voor elkaar te krijgen.

Brenda Horstra: 'We voelen ons aangemoedigd en gesteund om nog meer te doen, want de klimaatopgave is groot.'

Elkaar inspireren
De Groene Klimaatpleinen zijn met bijna 50 pleinen een groot succes. En nog steeds worden nieuwe pleinen geopend. Soms opent een burgemeester of gedeputeerde van de provincie een klimaatplein, maar ook 2 ministers openden al eens een plein. Horstra: 'Wij voelen ons daardoor enorm vereerd.' Maar ze wil met Tuinbranche nog meer doen. 'We voelen ons aangemoedigd en gesteund om nog meer te doen, want de klimaatopgave is groot.

De klimaatpleinen zijn nu een beweging waarin we elkaar inspireren. De verantwoordelijken voor de groene klimaatpleinen, beleidsmedewerkers van gemeenten en de waterschappen.'

Brenda Horstra: 'De Nationale Bijenstrategie inspireert, motiveert, verbindt en activeert.'

Maand van de bij
Tuinbranche organiseert de maand van de bij op de Groene Klimaatpleinen. Dit doet ze met hulp van de Nationale Bijenstrategie. Horstra: 'We zijn blij met deze hulp. De Nationale Bijenstrategie inspireert, motiveert, verbindt en activeert. Net als de Groene Klimaatpleinen.'

Ze vertelt enthousiast wat er al is gedaan voor de maand van de bij. Samenwerking speelde hierin weer een belangrijke rol. Zo ontvingen alle tuincentra een netwerkbrief. Ook krijgen ze een pakket op de mat met mooi promotiemateriaal. Daarnaast verzorgen vrijwilligers van IVN een workshop over bijen. 'Te leuk toch?', vindt Horstra.

Onderzoek Tuinbranche
Tuinbranche voert, naast het Tuinbelevingsonderzoek, meer onderzoeken uit. Een daarvan is het jaarlijkse trendonderzoek. Hierin onderzoekt ze de tijdgeest, waarden- en stijltrends. Klimaat krijgt hierin een steeds grotere rol. Wat betekenen deze trends voor de tuinen?

Horstra: 'We kijken ook naar wat de trends betekenen voor bijen in de tuin. Ik denk dat de Nationale Bijenstrategie met haar partners al heel goed werk heeft gedaan. En dat veel mensen al weten hoe belangrijk bijen zijn. Nu moeten we ze nog overtuigen dat iedere bij telt. En dat men niet bang moet zijn om geprikt te worden.'

Ambitie voor duurzame sierteelt
Sinds 2016 werkt Tuinbranche aan de 'Ambitie gewasbescherming in de sierteelt'. Ze stelde deze op met het Centrum Landbouw en Milieu (CLM) en Stichting Natuur & Milieu. Allebei ook partner van de Nationale Bijenstrategie. Het doel is dat retailers en kwekers geen of zo weinig mogelijk bestrijdingsmiddelen gebruiken. Als het toch nodig is, kies dan een bestrijdingsmiddel dat zo min mogelijk schade oplevert voor natuur en milieu. Tuincentra konden zich bij deze Duurzaamheidsambitie aansluiten.

Elke 2 jaar scherpen de partijen de ambitie aan met informatie over:

• ontwikkelingen in de middelen
• nieuwe onderzoeken
• eigen controles

Elk jaar meting bestrijdingsmiddelen
Vanuit de duurzaamheidsambitie voert Tuinbranche elk jaar een meting uit op ongeveer 100 planten. Dit doen ze in alle Tuincentra die aangesloten zijn bij de Ambitie in de sierteelt. Deze meting heet ook wel: residu-onderzoek.

Natuur en Milieu voert als onafhankelijke partij het onderzoek uit. Horstra: 'We zien dat de afgelopen jaren het gebruik van bestrijdingsmiddelen afneemt. Het aantal bestrijdingsmiddelen op een plant daalde in de afgelopen 3 jaar met 33%. Bij planten waarop bestrijdingsmiddelen werden gevonden, werden minder resten van de middelen gevonden.'

Brenda Horstra: 'Iedere stap telt… we moeten alleen wel harder lopen.'

Horstra voegt als afsluiting nog toe: 'We zijn er nog niet maar het is geen reden om bij te pakken neer te zitten. Iedere stap telt...we moeten alleen wel harder lopen. De Nationale Bijenstrategie is een goede aanjager!'

Wil je meer lezen over de Theory of Change? Op de website van de Nationale Bijenstrategie lees je alles hierover.