Nieuwsartikelen Nationale Bijenstrategie nieuw

In januari 2023 heeft de Europese Commissie het Europese Bestuivers Initiatief herzien. In het herziene initiatief zijn de acties tegen de achteruitgang van bestuivers in de EU aangescherpt. De verbeteringen sluiten goed aan bij het Nederlandse beleid voor bestuivers. Nederland is dan ook positief en ondersteunt het herziene Bestuivers Initiatief. 

Stichting Bee Foundation, partner van de NBS, geeft aan dat er een hoge sterfte onder honingbijenvolken is in Nederland. In maart hield de stichting een enquête onder houders van honingbijen. Daaraan namen 250 imkers deel. Uit de resultaten blijkt dat meer dan 30% van de bijenvolken de winter van 2022-2023 niet overleefde. Vooral bijenvolken die op eigen honing leefden, hebben een hogere sterfte. Bee Foundation stelt vast dat de meest natuurlijk gehouden bijen het meest getroffen zijn. De enorme sterfte laat zien dat de bijen niet meer vitaal zijn.

Bijenexperts bij NBS-partner, Naturalis, doen onderzoek naar de bestuivingskracht van bijen bij appelbomen. Het Fruitige Bijtjes Onderzoek vindt plaats door heel Nederland. De bijenexperts hopen erachter te komen of er voldoende bijen zijn om de appelbomen goed te kunnen bestuiven. En welke bijensoorten daar precies aan bijdragen. Het mooie is dat iedereen kan meedoen.

Op 22 april vond de 10^e editie van de Nationale Zaaidag plaats. Een dag speciaal voor bijen en andere bestuivers, want zij vinden niet genoeg voedsel in Nederland. NBS-partner The Pollinators is blij met het resultaat van hun campagne ‘Voer de Bij bij’ Dit jaar openden zij voor de vierde keer op Nationale Zaaidag de voedselbanken voor bijen. NBS-partner de Bijenstichting organiseert Nationale Zaaidag samen met Stichting Bijenvrienden. Zij zetten zich dit jaar met het Blije Bijen scholenprogramma in het bijzonder in voor scholen.

Hoe beheer je agrarisch landschap zo, dat er meer leefgebied komt voor insecten? En hoe kunnen gemeenten en ondernemers in Noord Brabant boerenerven meer biodivers maken? Het project ErvenPlus biedt daar kansen voor. NBS-partners De Vlinderstichting en Brabants Landschap gaven op 14 maart samen een webinar op BoerenNatuurdag. Organisator van deze dag is NBS-partner BoerenNatuur. Een korte terugblik op de presentaties van onze partners. 

Ondanks kou en regen telden meer dan 3400 Nederlanders bijen, tijdens de 6^e Nationale Bijentelling. De meest getelde bijen zijn de honingbij, de gehoornde en de rosse metselbij. De hommel werd veel minder geteld. De bijen lieten zich door het koudere en bewolkte weer minder zien. Daarom verlengde de organisatie de telling met een week. Experts delen de eerste resultaten van de telling.

Wat gebeurt er allemaal bij de Nationale Bijenstrategie (NBS)? Wij nemen je graag mee in waar we nu aan werken. En vertellen je over nieuwe, leuke projecten waarin we samenwerken met partners en andere netwerken.

24 april 2023. - Het plaatsen van honingbijkasten op heidevelden heeft een negatief effect op het voorkomen van wilde bijen en andere bestuivende insecten op heide. Dit blijkt uit onderzoek van EIS Kenniscentrum Insecten van de afgelopen jaren op heidevelden in Oost-Nederland. Ook blijkt dat meer honingbijkasten meer negatieve invloed hebben.

21 april 2023. - Maskerbijen zijn kieskeuriger dan gedacht, zo blijkt uit nieuw onderzoek naar stuifmeel in de krop van maskerbijen in museumcollecties.

27 maart 2023. - Het is goed om de Belgische bijenfauna in de gaten te houden, want ontwikkelingen daar zijn soms een voorbode van wat ons in Nederland te wachten staat. Aculea, de bijen- en wespenwerkgroep van de Vlaamse natuurorganisatie Natuurpunt, maakte bekend welke bijzondere bijen er in 2022 in België zijn aangetroffen.

6 maart 2023. - Wederom staat de paardenbloem op nummer 1 in de hitparade van bloemen voor bijen. Het Vlaamse Natuurpunt zette op een rij welke boemen het vaakst bezocht worden door wilde bijen. De paardenbloem scoorde het hoogst: 130 verschillende bijensoorten bleken deze bloem in België te bezoeken. Dit komt overeen met resultaten uit een vergelijkbaar Nederlands onderzoek, waarin de paardenbloem eveneens op 1 stond met 107 bijensoorten. 

19 februari 2023. - De wikkebij verzamelt alleen stuifmeel van vlinderbloemen (Fabaceae) en stond reeds bekend als nectarrover van wikke- en lathyrus-soorten. Zwitserse en Duitse onderzoekers hebben nu ontdekt dat deze bijensoort hier speciaal gereedschap voor heeft ontwikkeld.

14 februari 2023. - Op het Zuid-Hollandse eiland IJsselmonde, vlak onder Rotterdam, is vorig jaar een 'Bijenlandschap' opgestart. Binnen dit project worden allerlei locaties omgevormd tot beter leefgebied voor wilde bijen en andere dieren. Meer over Bijenlandschap IJsselmonde is hier te lezen. Om een eerste beeld te krijgen van de insectenfauna van IJsselmonde zijn in 2022 14 gebieden op het eiland geïnventariseerd op bijen, zweefvliegen en dagvlinders. Daarnaast was er aandacht voor de ecologische kwaliteit van de terreinen. Zo is een beeld verkregen van de huidige situatie en de kansen voor verbetering. De resultaten van deze inventarisatie zijn nu gebundeld in een rapportage. 

10 februari 2023. - Zaadmengsels voor bloemrijke bermen en akkerranden, je kunt ze her en der aanschaffen. Sommige zijn uit den boze omdat ze met behulp van bestrijdingsmiddelen tegen insecten geteeld zijn. Dat je die niet moet hebben, is duidelijk. Maar welke gifvrije zaadmengsels moet je dan wel gebruiken? Welke plantensoorten leveren het meeste op voor bijen en andere bloembezoekende insecten? Met deze vraag onderzochten Britse onderzoekers de populariteit van enkele verschillende zaadmengsels onder wilde bijen. 

De Nationale Bijenstrategie bestaat 5 jaar! Daarom organiseren we op dinsdag 2 november een groot event voor jou en jouw relaties. Wat hebben we dankzij ons netwerk allemaal gedaan en bereikt? Daar staan we zeker bij stil. Wat we precies gaan doen, daarover vertellen we later meer. Houd deze datum alvast vrij in je agenda. Hier wil je toch bij zijn? 

Onze partner, Food4Bees, is hiermee onderdeel van Kenniscoalitie De Plaatsen. Binnen deze coalitie zetten verschillende partijen zich in voor een snellere overgang naar een duurzaam voedselsysteem. Dit systeem zorgt ook voor meer biodiversiteit en dus meer bestuivers. Eric van Oijen van Food4Bees ziet het als zijn uitdaging om binnen de coalitie de bestuivers te vertegenwoordigen. Hij werkt in het eerste kennis- en praktijkcentrum in een netwerk van Plaatsen: Plaats De Kleine Aarde in Boxtel.

In 2017 is het onderzoeksprogramma Kennisimpuls Bestuivers gestart. Dit programma ontwikkelt en deelt kennis om (wilde) bestuivers in Nederland te behouden en te bevorderen. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) financiert het onderzoeksprogramma. 

In 2022 deden al 135 gemeenten mee. Zij vervingen samen meer dan 4 miljoen tegels voor groen! Gaat jouw gemeente dit jaar de strijd aan? Beleidsmakers kunnen hun gemeente nu aanmelden. Vanaf 21 maart tot en met 31 oktober 2023 kun je je gewipte tegels doorgeven. NK Tegelwippen is onderdeel van de campagne 'Een groener Nederland begint in je eigen tuin'. Verschillende groene organisaties werken hieraan mee.

Met ruim 90 partners zijn we al hard op weg naar onze 100e partner. We breiden graag ons partnernetwerk uit. Want samen kunnen we meer doen voor bestuivers. En meer leren over bestuivers. Heb je interesse in het partnerschap van de Nationale Bijenstrategie (NBS)? Of ken jij een organisatie binnen jouw netwerk voor wie dit interessant kan zijn? We vertellen je graag wat partnerschap betekent. Wie weet begroeten we jou of jouw relatie als 100e partner op ons Bijenevent op 2 november!

Wil je bijen helpen? Doe dan op 15 of 16 april mee aan de Nationale Bijentelling. En tel een half uur lang de bijen in jouw tuin of balkon. Zo help je mee aan landelijk bijenonderzoek. Met de resultaten zien onderzoekers waar verschillende soorten voorkomen. En of ze in aantal toe- of afnemen. De Nationale Bijentelling wordt georganiseerd in samenwerking met NBS-partner EIS Kenniscentrum Insecten en Waarneming.nl. Dit jaar is alweer de 6e editie.

Texel blijkt een toevluchtsoord te zijn voor 4, zelfs 5 bedreigde bijensoorten. De Provincie Noord- Holland wil graag maatregelen nemen voor behoud en herstel van deze soorten op het Waddeneiland. NBS-partner EIS Kenniscentrum Insecten (EIS) deed 2 jaar veldonderzoek naar de verspreiding van deze soorten. En naar de eisen die zij aan hun omgeving stellen. Het zorgde voor waardevolle informatie die kan helpen bij  bescherming van de populaties. 

Bijen en andere bestuivers hebben niet genoeg voedsel. Daarom organiseert NBS-partner de Bijenstichting samen met Stichting Bijenvrienden op 22 april weer de Nationale Zaaidag. Jouw hulp is hard nodig. Help bestuivers aan meer voedsel en zaai op deze dag bloemen. Haal daarvoor gratis inheems bloemzaad op bij de voedselbanken voor bijen van NBS-partner The Pollinators. Wil je zelf een voedselbank worden? Meld je dan bij hen aan.

Nederland Zoemt heeft 4 gemeenten genomineerd voor de titel Bij-vriendelijkste Gemeente. Wordt het Waadhoeke, Gouda, Maasgouw of Almere? Alle 4 zetten ze zich bijzonder in voor een veilige en voedselrijke thuishaven voor wilde bijen. Op 10 maart maakt Nederland Zoemt de winnaar bekend. 

NBS-partner de Bijenstichting organiseert een fotowedstrijd op 20 mei, World Bee Day. Ze roept iedereen op om dan (wilde) bijen te fotograferen. Met jouw foto maak je kans op mooie prijzen. De Bijenstichting organiseert en coördineert World Bee Day in Nederland samen met de Stichting Bijenvrienden. De fotowedstrijd is een van de activiteiten om mensen meer stil te laten staan bij de (wilde) bijen in hun leefomgeving.

20 januari 2023. - Twee bedreigde bijensoorten stonden centraal in een onderzoek dat EIS Kenniscentrum Insecten heeft uitgevoerd in opdracht van de Provincie Overijssel. Dit waren de moerasmaskerbij Hylaeus pfankuchi en de kauwende metselbij Osmia leaiana. 

17 januari 2023. - De zandhommel is in Nederland een zeer zeldzame soort (Rode Lijst: Ernstig bedreigd) en een icoonsoort voor de provincie Zuid-Holland. Ze komt alleen nog voor in een tweetal geïsoleerde kerngebieden – het Haringvliet en de Biesbosch – en is ernstig bedreigd in haar voortbestaan door gevaren als genetische verarming en de kwetsbaarheid van de kleine populaties. In de laatste jaren is in diverse onderzoeksprojecten kennis verzameld over de zandhommel. De aandacht voor de soort leidde tot de vorming van het concept Zandhommelzuidas: een verbinding tussen de twee resterende populaties via de zuidrand van de Hoeksche Waard. Dit rapport brengt verslag uit van de eerste stap in de realisatie van deze 'zuidas'. In 2022 is daarvoor een tweedelig veldonderzoek gedaan door onderzoekers van EIS Kenniscentrum Insecten. Het gedragsonderzoek in en rond de Korendijkse Slikken leerde ons meer over de behoeften van de zandhommel. Het tweede deel, de gebiedsinventarisatie, bestond uit een verkenning van de gehele zuidrand van de Hoeksche Waard en de noordoostrand van Goeree-Overflakkee om de kansen voor de zandhommel in kaart te brengen. 

5 januari 2023. - Eerdere studies (bijvoorbeeld deze) leken er op te wijzen dat vooral enkele algemene bijensoorten belangrijk zijn voor de bestuiving van planten. Dit is inderdaad zo wanneer men kijkt naar slechts één individuele plantensoort, of naar de 'gemiddelde bestuiving' van verschillende plantensoorten. Uit een zojuist gepubliceerde Amerikaanse studie blijkt echter dat dit veel genuanceerder ligt. Ook zeldzame bijensoorten dragen belangrijke steentjes bij. 

15 december 2022. - Vier bedreigde bijensoorten stonden afgelopen twee jaar centraal in een project op Texel: de gewone langhoornbij, de Texelse zandbij, de ijszijdebij en de moshommel. Onverwacht (maar zeer welkom) kwam daar een vijfde soort bij: de waddenviltbij. Veldonderzoek bracht veel nieuwe informatie over deze bijzondere bijen aan het licht. Deze kan gebruikt worden om de Texelse populaties te beschermen. 

12 december 2022. - In mei van dit jaar werden vele tienduizenden dode insecten gevonden op een strand in Zuid-Frankrijk. Hiervan bleek 77 % uit zweefvliegen te bestaan. Wat was hier aan de hand?