Nieuwsartikelen Nationale Bijenstrategie nieuw

Op 23 november waren we te gast op het innovatiecongres van de Rijksoverheid: INNOvember. Naast onze aanpak stond het gebruik van data centraal. Hoe kunnen we data gebruiken om onze doelen te behalen? Sonne Copijn (Beefoundation) en Marten Schoonman (Naturalis, Stichting Beep) vertelden meer over hun ervaring met de Datahackathon Big Data for Bees en over hoe zij data gebruiken in hun projecten. 

In onze nieuwsbrief Nationale Bijenstrategie delen we graag nieuws van onze partners. Een aantal partners wist ons al te vinden en we gaan ook zelf actief op zoek. Maar er kan altijd meer nieuws bij en daarom horen we graag van jullie! 

15 december 2020. - De Gemeente Utrecht liet dit jaar de bijenfauna onderzoeken van een vijftal gebieden binnen de stadsgrenzen. Hierbij werden 80 soorten bijen aangetroffen. Opvallend was de soortenrijkdom van twee oude forten ('Lunetten'), behorende tot de Hollandse Waterlinie. Hier werden 54 soorten gevonden, waaronder grote populaties van de groene zandbij en de breedkaakgroefbij, twee zeldzaamheden in dit deel van het land. Deze...

11 december 2020. - Noorse biologen voerden een experiment uit met verschillende vormen van vegetatiebeheer onder hoogspanningsleidingen, waarbij ze het effect op de hommelpopulatie onderzochten. De volgende drie beheervormen werden onderzocht: 1. maaien van houtige struik- en boomopslag zonder afvoer van het houtige maaisel; 2. maaien van houtige struik- en boomopslag met afvoer van het houtige maaisel; 3. niet maaien van de houtige...

10 december 2020. - Het langverwachte deel 2 is gepubliceerd van De Nederlandse bijen op naam brengen (onder redactie van Hans Nieuwenhuijsen, Theo Peeters en Dominic Dijkshoorn). Net als deel 1, dat in 2016 verscheen, is het uitgegeven door de Jeugdbondsuitgeverij. Een waardevolle aanvulling, want hiermee kunnen ook hommels, zandbijen Andrena en groefbijen Halictus &...

7 december 2020. - Circa 80% van de Nederlandse bijensoorten nestelt in de bodem. Dat betekent dat de grote meerderheid van onze bijen niet in bijenhotels nestelt, die immers doorgaans bestaan uit holle takjes en hout met gaten er in. Om het bodemnestelaars naar de zin te maken, kun je denken aan het aanleggen van heuveltjes en dijkjes op zonnige plekken. Van veel bodemnestelende bijensoorten is echter niet precies bekend welke eisen...

2 december 2020. - Langzaam maar zeker wordt meer duidelijk over de effecten van voedselconcurrentie tussen honingbijen en wilde bijen. Britse onderzoekers doen nu verslag van een experimenteel onderzoek waarin zij de effecten van honingbijen en hommels op bloeiend braamstruweel onderzoeken. In dit onderzoek varieerden zij...

1 december 2020. - Zweedse onderzoekers inventariseerden de bijen- en zweefvliegenfauna in tuinen in en rond de stad Malmö. Deze tuinen waren verdeeld over stedelijk en landelijk gebied. In de stedelijke tuinen waren steevast meer soorten solitaire bijen aanwezig dan in de tuinen buiten de stad. Bij hommels en zweefvliegen was echter het omgekeerde te zien: een lagere diversiteit in tuinen in stedelijk...

25 november 2020. - 

24 november 2020. - De Gemeente Utrecht heeft bij het vervangen van 481 bushokjes in de stad maar liefst 316 daarvan uitgerust met een zogenaamd sedumdak: een dak vol met kleine vetplantjes. Dit levert niet alleen milieuwinst op doordat sedum fijnstof in de lucht vermindert, het regenwater langer vasthoudt en zorgt voor verkoeling bij hitte, maar is ook goed voor de biodiversiteit doordat de bloemen voedsel leveren aan...

12 november 2020. - Net als in Nederland is de zwarte sachembij Anthophora retusa in Groot-Brittannië sterk achteruitgegaan in de afgelopen decennia. De oorzaken van deze afname zijn niet duidelijk. Meer kennis over de leefgewoonten van deze soort zouden kunnen helpen om de achteruitgang te stoppen of zelfs te keren. Vanuit deze gedachte is een populatie in het Engelse natuurreservaat Seaford Head in 2018 en...

3 november 2020. - Rosse metselbijen, blauwe metselbijen en kauwende metselbijen maken vaak gebruik van dezelfde nestelplekken: holle stengels en gaten in dood hout, zoals tegenwoordig vaak te vinden in bijenhotels. De rosse metselbij heeft van deze drie soorten de vroegste vliegtijd in het jaar. Voor het zoeken van geschikte nestelplekken is het dus een pionier, die de plekken als eerste in gebruik neemt. Nu blijken blauwe en kauwende...

2 november 2020. - In 70 jaar is veel veranderd in de verspreiding en de vliegtijden van de Belgische wilde bijenfauna, zo blijkt uit een nieuwe analyse van Belgische onderzoekers. Zij gebruikten gegevens van 205 bijensoorten om de factoren te onderzoeken die deze veranderingen hebben veroorzaakt. Hierbij keken ze naar de invloed van temperatuursverandering, intensivering van de landbouw en verstedelijking. 

De...

30 oktober 2020. - Onze hoofdstad Amsterdam kent inmiddels enige historie waar het om bijeninventarisaties gaat. Al in het jaar 2000 doorkruiste Arie Koster de stad om de wilde bijenfauna te onderzoeken. Dit leidde in 2001 tot het rapport Wilde bijen in relatie tot het groenbeheer in...

29 oktober 2020. - 'Witkonthommels' worden ze wel genoemd, de soorten van het aardhommel-soortcomplex. Naast de aardhommel worden de veldhommel, de grote veldhommel en de wilgenhommel hiertoe gerekend. Deze soortgroep levert veel determinatieproblemen op en in veel gevallen kunnen hommels niet met zekerheid tot op soort gedetermineerd worden. Nederlandse en Belgische onderzoekers wagen nu een dappere poging om hier klaarheid in te...

27 oktober 2020. - Migratie door hommels is al jarenlang een bekend fenomeen (zie bijvoorbeeld deze website, en ook vroeg in de 20e eeuw is er al melding van gemaakt). Er bestaan echter nog vele vragen over aspecten als omvang, timing en richting van de migratie. Nieuwe gegevens van trektelposten in Europa,...

Beste partners van de Bijenstrategie,

In januari 2018 startte de...

Krachten verenigen om samen de bijen en andere bestuivers in Nederland te helpen. Dat is waar de Nationale Bijenstrategie zich samen met haar ruim 80 partners voor in zet. Om dat te bereiken zijn strategieën en een beeld van de verwachte resultaten nodig. Hoe kan iedere partner hieraan bijdragen? En welke partners zijn nog noodzakelijk? Een Theory of Change maakt dit hele proces overzichtelijk. Hoe ziet dat eruit voor de Nationale Bijenstrategie? " 

Op 17 september 2020 organiseerden het Citaverde College en de Provincie Limburg het vijfde Bijensymposium: Bijen en buitengebied. Bijen en andere bestuivende insecten hebben het na 7 jaar nationaal beleid nog steeds moeilijk, vooral in het buitengebied. Dit vraagt om duurzame en grotere aanpassingen. In verschillende workshops en presentaties ging men hierover in gesprek. Deze werden onder andere verzorgd door partners van de Nationale Bijenstrategie. Volgend jaar... 

In Flevoland ging half augustus de pilot ‘aangepast slootkantenbeheer voor meer biodiversiteit’ van start. Hierin gaan boeren aan de slag met een ander slootkantenbeheer. Gefaseerd maaien en afvoeren van maaisel zorgen voor meer planten rondom slootkanten. En daardoor meer en andere insecten. Deze pilot geeft invulling aan het landelijke en provinciale Actieplan Biodiversiteitsherstel en de Nationale Bijenstrategie in de provincie Flevoland. 

14 oktober 2020. - Steeds vaker worden bloemstroken en heggen aangelegd langs akkers en andere landbouwgronden. Deze beplantingen zouden 'ecosysteemdiensten' kunnen leveren aan de landbouwgewassen. Eerdere studies wezen op positieve effecten op natuurlijke plaagbestrijding en bestuiving door wilde insecten. Maar hoe effectief zijn die bloemstroken en heggen precies en waar hangt deze effectiviteit van af? Deze vragen waren...

12 oktober 2020. - Gewone langhoornbijen Eucera longicornis zijn overal in Noordwest-Europa sterk achteruitgegaan. In Nederland staat de soort na een zeer sterke afname op de Rode Lijst in de categorie Ernstig Bedreigd. In Groot-Brittannië is dit al niet veel beter. Dit was voor de Britten aanleiding om een bijzondere...

7 oktober 2020. - Berichten over de waarde van wegbermen voor bestuivers geven een wisselend beeld. In sommige situaties lijken de wegbermen waardevol, omdat er bijvoorbeeld bijzondere soorten voorkomen. In andere situaties is de aangetroffen bijenfauna maar een mager aftreksel van de fauna van bloemrijke graslanden.

29 september 2020. - Elke biotoop ('leefgebied') heeft een eigen bijenfauna. Maar in welke mate hangt die bijenfauna ook nog af van het omringende landschap? Deze vraag stelden Duitse onderzoekers zich in een grootschalig onderzoek waarover recent is gepubliceerd. 

De Duitsers...

26 augustus 2020. - Uit Nederland zijn meer dan 360 soorten bijen bekend. In Europa ligt dit aantal rond de 2000. Het is een enorme klus om van al die soorten de populatietrends te bepalen en zo een algemene inschatting te maken van de stand van de bijenfauna. Het zou mooi zijn als er één bijensoort als model kan dienen voor alle bijen samen. Dit zou bij voorkeur een soort moeten zijn waarover veel goede gegevens...

25 augustus 2020. - In 2018 publiceerde Stichting Landschapsbeheer Zeeland een overzicht van de zeldzame bijen in Zeeland (zie hier voor de rapportage uit 2018). Dit overzicht heeft nu een vervolg gekregen in de rapportage 

24 augustus 2020. - Op één plek in Wallonië na is de moshommel in de afgelopen 20 jaar nergens anders in België gevonden. Deze zomer werd bekend dat deze soort in 2019 is aangetroffen in het Vlaamse Hoegaarden. Een verheugende vondst, want er werd gevreesd...

6 augustus 2020. - De bosmetselbij Osmia uncinata heeft een vrij wijde verspreiding in Europa, maar komt overal in zeer lage dichtheden voor. Mede hierdoor was er nog weinig bekend over de nestelgewoonten van deze soort. Een internationale groep bijenonderzoekers kreeg het voor elkaar om meer dan 80 nesten van de bosmetselbij op te sporen. Hun bevindingen zijn gebundeld in een 

31 juli 2020. - Binnen de zandbijen (genus Andrena) zijn zeven Nederlandse soorten gespecialiseerd in het stuifmeel van klavers en andere vlinderbloemen. Deze soorten worden wel de 'klaverzandbijen' genoemd. Ze staan zonder uitzondering op de Rode Lijst. In 2019 werden in Overijssel twee nieuwe populaties gevonden van één van de zeldzaamste van de zeven: de noordelijke klaverzandbij...

28 juli 2020. - De Nationale Bijenstrategie is een initiatief van het Ministerie van LNV met als doel om bestuivende insecten in Nederland te bevorderen. In samenwerking met Naturalis en EIS Kenniscentrum Insecten beheert het Ministerie nu een eigen pagina op de website...