Andermaal blijkt belang vlinderbloemen voor hommels
12 juli 2021. - Zijn hommels kieskeurig bij het verzamelen van stuifmeel? Wie veel naar hommels kijkt, weet dat je op de bloemen van bepaalde planten bepaalde hommelsoorten ziet foerageren, terwijl je op de plant er naast juist andere hommelsoorten bezig ziet. Maar het is moelijk om patronen te ontdekken in dit bloembezoek, want hommels foerageren op veel verschillende bloemen uit uiteenlopende plantenfamilies. En soms laten ze een plant op de ene plek links liggen, terwijl dezelfde plant op een andere plek juist populair is bij dezelfde hommelsoort. In hoeverre bestaan er patronen in het dieet van hommels en in hoeverre liggen deze patronen vast in genetisch bepaalde voorkeuren?
Een internationale groep onderzoekers heeft het stuifmeel geanalyseerd van 4132 hommels, behorende tot 58 verschillende soorten. Met de resultaten wilden zij onderzoeken of er patronen te vinden zijn in het dieet van de hommelsoorten en in hoeverre deze patronen gassocieerd zijn met de onderlinge verwantschappen tussen hommelsoorten en met tonglengte.
Uit de resultaten blijkt dat hommelsoorten hun dieet vaak delen met dat van hun naaste verwanten. Dit hangt vooral samen met het aandeel stuifmeel van vlinderbloemen (Fabaceae) in het dieet. Dus hommelsoorten met een hoog aandeel vlinderbloemenstuifmeel (bijvoorbeeld klavers, wikke of lathyrus) zijn vaak verwant aan andere soorten waarmee zij deze voorkeur delen. Dit zijn vaak hommelsoorten met een lange tong, maar dit is niet altijd zo. De mate van verwantschap blijkt bepalender voor het dieet dan de tonglengte.
Relevantie voor hommelbescherming
Voor de Nederlandse hommelsoorten in dit onderzoek zijn de resultaten opvallend. Van de onderzochte soorten die op de Rode Lijst staan, blijkt namelijk 82 % (n = 11) een voorkeur te hebben voor het stuifmeel van vlinderbloemen. Van de soorten die niet op de Rode Lijst staan heeft slechts 13 % (n = 8) deze voorkeur. Op het grote belang van vlinderbloemen voor hommels en andere bijen is al vaker gewezen, maar deze onderzoeksresultaten geven hier een stevige onderbouwing voor. Dit is dus een extra stimulans om deze planten in bijvriendelijk beheer van natuur, stedelijk en agrarisch groen speciale aandacht te geven.
De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in Journal of Animal Ecology (geen open access).