De eerste veldgids voor de hommels van de Lage Landen
31 oktober 2022. - Met hun aaibare uiterlijk en bonte kleuren behoren hommels tot de meest bekende en geliefde insecten. Tegelijkertijd zijn ze een van de meest bedreigde groepen van bijen. Een complete veldgids voor de Lage Landen was er tot nu toe echter niet. Met het verschijnen van de Veldgids Hommels van Nederland en België is daar nu verandering in gekomen.
Door de grote variatie kleurpatronen die hommels tentoonspreiden wordt vaak gedacht dat hommels makkelijk te determineren zijn. Het tegendeel is echter waar: hommels zijn een van de moeilijkste groepen van bijen om op naam te brengen. Met de nieuwe Veldgids Hommels van Nederland en België wordt het determineren echter wel een stuk makkelijker. Of je nou als beginner de namen van de in je achtertuin rondvliegende hommels wilt weten of als doorgewinterde bijenonderzoeker lang geleden verzamelde exemplaren in de collectie van een natuurhistorisch museum wilt determineren.
In de veldgids worden alle soorten hommels behandeld die ooit in Nederland en België gevonden zijn plus twee soorten uit het nabijgelegen buitenland. De uitgebreide soortbeschrijvingen zijn rijk geïllustreerd met zowel foto’s als gedetailleerde tekeningen die de verschillende kleurvormen binnen een soort laten zien. Met de eenvoudige op kleurpatronen gebaseerde determinatietabel kun je hommels in het veld snel determineren. Kom je er hiermee niet uit dan is er de complete tabel die veel morfologische kenmerken gebruikt.
Naast herkenning van soorten is er in de inleidende hoofdstukken ook veel aandacht voor de levenswijze van hommels en hun commensalen en parasieten. Zo leer je wat de relatie van hommels is met het gewoon knuppeltje, de grote mierwesp of het zwartspriethommelkevertje en waarom hommelmannetjes geen vader hebben, maar wel een grootvader en geen zonen kunnen krijgen, maar wel kleinzonen!
Ook wordt er aandacht besteed aan de bedreigingen waar hommels aan blootstaan en hoe ze geholpen kunnen worden. Hoewel het verhaal van hommels in de Lage Landen er vooral een is van achteruitgang zijn er in Nederland en België zeker nog ontdekkingen te doen. Zo werd recent de ernstig bedreigde heidehommel na meer dan een halve eeuw herontdekt in Overijssel en Zuid-Limburg en koloniseerde de zeldzame moshommel de recent aangelegde Markerwadden. De Semjonovs hommel kwam vroeger alleen voor in de Siberische taiga, maar rukt op richting westen en is nu al bekend uit Midden-Duitsland, wie ontdekt de eerste voor Nederland en België?
De Veldgids Hommels van Nederland en België is geschreven door Martijn Kos, Vincent Kalkman en John Smit en geïllustreerd door Jeroen de Rond. Het boek is uitgegeven door de KNNV Uitgeverij in samenwerking met EIS Kenniscentrum Insecten en Naturalis Biodiversity Center. Verkrijgbaar bij de KNNV Uitgeverij en in de boekhandel.
Tekst: Martijn Kos EIS Kenniscentrum Insecten
Illustraties: Jeroen de Rond (header), Remco Hiemstra, Kurt Geeaerts, Ruurd Jelle van der Leij.